Chào bạn!
Nguyên nhân rối loạn tiêu hóa có rất nhiều, đôi khi đó là sự bất thường tại một cơ quan của hệ tiêu hóa và nó cũng có thể là một triệu chứng toàn thân nào đó hoặc cũng có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Tùy thuộc vào từng nguyên nhân rối loạn tiêu hóa khác nhau mà chúng ta có thể lựa chọn những biện pháp xử trí khác nhau.
Nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa phổ biến ai cũng cần biết
Các chuyên gia trong lĩnh vực tiêu hóa cho rằng có rất nhiều nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa. Việc xác định chính xác nguyên nhân sẽ giúp các chuyên gia y tế có thể đưa ra lựa chọn phương pháp điều trị hiệu quả, an toàn nhất. Dưới đây là những nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa thường gặp nhất:
1. Chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống không phù hợp hoặc những thói quen xấu trong ăn uống có thể tác động tiêu cực đến nhu động ruột và là nguyên nhân trực tiếp gây rối loạn hoạt động của đường tiêu hóa. Một số lưu ý liên quan đến chế độ và thói quen ăn uống gây rối loạn tiêu hóa bạn cần biết đó là:
- Uống ít nước, uống nhiều nước ngọt
- Chế độ ăn nhiều chất béo, ăn nhiều đồ chiên, xào
- Ăn nhiều thực phẩm có đường và ít chất xơ có thể khiến phân đi chậm hơn qua đại tràng dẫn đến táo bón
- Ăn uống không đúng giờ giấc
- Ăn đồ ăn lạnh gây kích thích nhu động ruột và đau bụng
- Ăn quá nhiều dẫn đến tình trạng đầy bụng, ăn không tiêu, tiêu chảy
- Ăn quá nhanh và quá no khiến cho dạ dày và đường ruột bị quá tải
- Ăn nhiều đồ chua cay
- Ăn các thức ăn ôi thiu, bảo quản trong tủ lạnh lâu ngày
- Uống nhiều rượu, bia
- Nghiện thuốc lá cũng có thể góp phần gây ra bệnh về tiêu hóa như loét và trào ngược acid dạ dày.
2. Dị ứng thực phẩm và không dung nạp thực phẩm
Một số loại thực phẩm có thể gây ra phản ứng dị ứng cho một số người có cơ địa nhạy cảm với những thực phẩm đó hoặc vớitrẻ em do đường tiêu hóa còn non yếu. Biểu hiện rất đa dạng, có thể là nổi mày đay toàn thân, sưng môi, xung quanh miệng, ngứa họng,... Một số trường hợp lại có biểu hiện rối loạn tiêu hóa như: Đau bụng, buồn nôn và nôn, đầy chướng bụng, tiêu chảy,... Các triệu chứng trên thường xuất hiện trong vòng một vài giờ sau ăn.
Không dung nạp thực phẩm là tình trạng một số người bị rối loạn tiêu hóa sau khi ăn các thức ăn như ngũ cốc chứa gluten, sữa, đậu, bắp cải hay một số loại thực phẩm dễ sinh khí trong đường ruột.
3. Nhiễm virus hoặc vi khuẩn, ký sinh trùng
Vi khuẩn, virus và ký sinh trùng có thể xâm nhập vào hệ thống tiêu hóa của bạn bằng cách bám vào thức ăn hoặc nước uống gây rối loạn tiêu hóa. Nặng hơn có thể gây ra tình trạng tiêu chảy cấp. Mất nước là mối nguy hiểm lớn nhất của tiêu chảy cấp, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.
4. Bệnh tự miễn
Theo báo cáo của tạp chí Maedica, các bệnh tự miễn như lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp dạng thấp là tình trạng hệ thống miễn dịch bị tấn công, HIV, hội chứng Sjögren và xơ cứng bì là nguyên nhân gây ra một loạt các vấn đề về dạ dày – ruột.
5. Tác dụng phụ của thuốc
Nhiều loại thuốc, chẳng hạn như một số loại thuốc kháng sinh và thuốc chống viêm không steroid, thuốc trị tiểu đường, có thể có tác dụng phụ liên quan đến hệ tiêu hóa như buồn nôn, tiêu chảy, táo bón và viêm loét dạ dày.
6. Cấu trúc bất thường của hệ tiêu hóa
Một bất thường về cấu trúc trong hệ thống tiêu hóa như một khối u trong ruột, viêm loét dạ dày, ung thư dạ dày, ung thư ruột kết,... có thể cản trở hoạt động của hệ thống tiêu hóa.
7. Lối sống không lành mạnh
Nghiện thuốc lá, sử dụng nhiều bia rượu, lười vận động là những thói quen xấu trong cuộc sống hàng ngày có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của hệ tiêu hóa và gây ra các bệnh lý về hệ tiêu hóa như rối loạn tiêu hóa, viêm dạ dày – tá tràng,...
8. Rối loạn tiêu hóa sau phẫu thuật
Rối loạn tiêu hóa cũng có thể xảy ra sau khi phẫu thuật bệnh lý về đường tiêu hóa như cắt ruột thừa, phẫu thuật túi mật, cắt bỏ một phần dạ dày, ruột, cắt bỏ tuyến tụy,... gây ảnh hưởng đến hoạt động của hệ tiêu hóa. Tuy nhiên triệu chứng của rối loạn tiêu hóa do nguyên nhân này chỉ xuất hiện trong vòng 1 – 3 tuần sau mổ. Một chế độ ăn uống điều độ, nghỉ ngơi hợp lý, uống đủ nước mỗi ngày sẽ giúp hoạt động của đường tiêu hóa mau chóng ổn định.
9. Bệnh lý về đại tràng
Táo bón, chán ăn, ăn uống lâu tiêu, mất cảm giác ngon miệng, đi ngoài ra máu là những rối loạn tiêu hóa thường gặp khi bị các bệnh lý về đại tràng như bệnh Crohn, bệnh viêm đại tràng, viêm trực tràng, polyp trực tràng, viêm đại tràng co thắt, ung thư đại tràng,… Bởi vậy, nếu triệu chứng rối loạn tiêu hóa kéo dài thì bạn cần đến các cơ sở y tế để được khám trực tiếp từ đó có hướng xử trí kịp thời, tránh để lâu bệnh có thể tiến triển nặng và khó điều trị hơn.
Chúc bạn và gia đình sức khỏe!
Chuyên gia tiêu hóa
*Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh
