Táo bón là gì? Tại sao trẻ bị táo bón cần phải chữa ngay?

Táo bón là gì? Tại sao khi trẻ bị táo bón cha mẹ cần phải chữa ngay? Rất nhiều cha mẹ chủ quan cho rằng, táo bón là hiện tượng quá đỗi bình thường ở trẻ nhỏ. Hầu như trẻ nào cũng mắc phải vài lần hoặc thậm chí nhiều lần trong 1 năm. Điều đó đúng nhưng việc “coi thường” chứng táo bón sẽ đẩy con yêu đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Hãy cùng tìm hiểu ngay trong bài viết này nhé!

Táo bón là gì?   

Táo bón là gì? Táo bón được định nghĩa là tình trạng khoảng cách giữa 2 lần đi ngoài quá lâu, phân rắn, khó bài xuất phân. Trẻ bị táo bón thường có số lần đi đại tiện ít hơn 3 lần/tuần và mỗi lần đi đều cảm thấy đau, khó chịu, căng thẳng,… Để nhận biết chính xác trẻ có bị táo bón hay không, cha mẹ cần quan tâm đến biểu hiện và độ tuổi của bé. Cụ thể:

- Trẻ trên dưới 1 tuổi, đi ngoài phân cứng, giống như các viên bi tròn nhỏ hay còn gọi là phân dê. Trẻ thường khóc mỗi khi cố gắng gồng người để rặn, toát mồ hôi hay bình thường đi ngoài 1 - 2 ngày/lần nhưng giờ 3 - 4 ngày vẫn chưa đi lần nào. 

- Trẻ trên 2 tuổi khi đi đại tiện sẽ có biểu hiện uốn cong lưng, nhón gót, gồng chân, vặn vẹo, bồn chồn, đau đớn, la hét, rặn đỏ mặt,...

- Trẻ lớn hơn có biểu hiện kêu đau khi đi đại tiện, nhịn đi ngoài vì sợ đau.

Ngoài ra, trẻ bị táo bón khi đi đại tiện còn có lẫn máu trong phân, không thể tống xuất hết phân ra ngoài. Những trường hợp táo bón nặng có thể gây tắc ruột do phân quá to, cứng, bụng đầy hơi, căng trướng.

Nguyên nhân gây táo bón là gì?

Rất nhiều cha mẹ thắc mắc không biết nguyên nhân gây táo bón là gì mà con lại hay gặp phải tình trạng này đến vậy? Theo các chuyên gia, có rất nhiều nguyên nhân gây táo bón ở trẻ em, có thể chia thành 2 nhóm chính sau:

Nguyên nhân thực thể

Là do các bệnh lý bẩm sinh như cường giáp, phì đại tràng bẩm sinh, đái tháo đường, bại não, chậm phát triển tâm thần, bất thường tại đường ruột,... Đa số các trường hợp táo bón do nguyên nhân này cần phải can thiệp điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật mới có thể cải thiện được triệu chứng.

Nguyên nhân chức năng

- Nhịn đi đại tiện: Một số trẻ do mải chơi, không quen nhà vệ sinh, sợ bẩn,... sẽ nhịn đi đại tiện. Khi phân bị giữ lại trong ruột càng lâu và to sẽ khiến cho việc đi đại tiện trở nên khó khăn.

- Chế độ ăn không phù hợp: Việc cho trẻ ăn thức ăn đặc, uống ít sữa sẽ khiến bé bị mất nguồn cung cấp nước và dẫn đến táo bón.

- Trẻ uống sữa công thức: Pha sữa không đúng hướng dẫn, thay đổi sữa công thức thường xuyên cũng là nguyên nhân thường gặp gây táo bón ở trẻ nhỏ.

- Uống ít nước: Khi không cung cấp đủ lượng nước cần thiết, cơ thể sẽ hấp thu chất lỏng từ thức ăn, đồ uống, thậm chí là phân. Điều đó vô tình lại khiến phân trở nên rắn và khô.

- Chế độ ăn ít chất xơ: Chất xơ từ những loại rau, củ quả giúp làm tăng thể tích cho phân, làm phân mềm và dễ đào thải ra ngoài hơn. Chế độ ăn ít chất xơ sẽ dễ khiến trẻ bị táo bón.

Tại sao trẻ bị táo bón cần phải chữa ngay?

Táo bón ở trẻ em là hiện tượng khá phổ biến, chính vì vậy nên cha mẹ thường chủ quan, không có biện pháp xử trí sớm, triệt để. Nếu tình trạng táo bón kéo dài sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe toàn trạng và sự phát triển của trẻ. Dưới đây là một số biến chứng nguy hiểm của táo bón mà cha mẹ cần biết:

- Trĩ: Là một trong những biến chứng nghiêm trọng và thường xảy ra nhất của táo bón. Phân ứ đọng lâu ngày trong trực tràng làm cản trở quá trình tuần hoàn máu, kết hợp với việc phải rặn mạnh mỗi lần đi đại tiện làm tĩnh mạch hậu môn trực tràng bị căng giãn quá mức, hình thành nên các búi trĩ.

- Nứt hậu môn: Trẻ không đi ngoài được khiến phân tích tụ trong trực tràng thành một khối lớn và cứng. Khi đi đại tiện, trẻ phải rặn mạnh mới có thể đưa phân ra ngoài. Việc này sẽ làm cho hậu môn bị đau xót, rách.

- Nhiễm nấm, nhiễm khuẩn: Trực tràng và hậu môn là những nơi chứa rất nhiều vi khuẩn. Các vết rách hậu môn nếu không được vệ sinh sạch sẽ có thể bị viêm nhiễm. Trẻ có biểu hiện ngứa ngáy, khó chịu, gãi – hành động này vô tình tạo thành các vết xước tại hậu môn và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Nếu không được xử trí sớm, hiệu quả sẽ tạo thành ổ áp-xe hậu môn rất nguy hiểm. Sau quá trình điều trị áp-xe hậu môn, trẻ có thể bị rò hậu môn khiến việc quá trình chạy chữa vô cùng khó khăn, phức tạp, thậm chí kéo dài suốt cả cuộc đời.

- Rối loạn thần kinh: Khi phân ở lại lâu trong trực tràng, không chỉ nước mà còn có cả các chất độc bị hấp thu. Các chất độc này sẽ gây hại cho hệ thần kinh, khiến trẻ luôn cáu kỉnh, mệt mỏi và chán ăn, làm ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt hàng ngày, gây mất tập trung trong học tập.

Chính vì những lý do này mà cha mẹ nên có biện pháp điều trị táo bón cho trẻ em càng sớm càng tốt.

Khi thấy biểu hiện khó rặn, khó tiêu, vã mồ hôi và rặn nhiều mà không đi được hoặc phân dính máu thì chứng tỏ trẻ đang bị táo bón nặng. Cha mẹ cần áp dụng ngay các biện pháp sau đây để điều trị táo bón ở trẻ hiệu quả, tránh biến chứng nguy hiểm:

Thuốc nhuận tràng

Có 2 loại thuốc nhuận tràng được sử dụng đó là: Thuốc nhuận tràng thẩm thấu và kích thích giúp làm mềm phân, tống đẩy phân ra ngoài được dễ dàng hơn. Tuy nhiên, những loại thuốc này chỉ được sử dụng khi thật sự cần thiết, trong trường hợp cấp, không dùng kéo dài vì có nhiều tác dụng phụ. Thậm chí, nếu lạm dụng có thể làm mất phản xạ đi đại tiện và phải phụ thuộc vào thuốc.

Chế độ ăn

Tạo cho trẻ thói quen ăn uống điều độ, chế độ ăn hợp lý là biện pháp hiệu quả giúp cải thiện tình trạng táo bón. Cụ thể là:

- Tăng lượng chất xơ trong khẩu phần ăn hàng ngày: Hiệp hội các chuyên gia dinh dưỡng Vương quốc Anh khuyến nghị, lượng chất xơ bình thường hàng ngày cho trẻ từ 2 tuổi nên như sau:

+ Trẻ 2 - 5 tuổi: 15g chất xơ mỗi ngày.

+ Trẻ 6 - 11 tuổi: 20g chất xơ mỗi ngày.

+ Trẻ 12 - 15 tuổi: 25g chất xơ mỗi ngày.

+ Trẻ trên 16 tuổi: 30g chất xơ mỗi ngày.

- Uống đủ nước mỗi ngày: Giúp tăng lượng chất lỏng trong phân, khiến phân mềm hơn và dễ tống ra ngoài.

Chế độ sinh hoạt

- Tập thói quen đi đại tiện hàng ngày: Cố gắng tập cho trẻ thói quen đi vệ sinh hàng ngày vào những giờ nhất định. Tốt nhất nên sau bữa sáng, trước khi đến trường hoặc nhà trẻ.

- Tăng cường vận động: Khuyến khích trẻ hoạt động thường xuyên giúp kích thích nhu động ruột, tống đẩy phân ra ngoài được dễ dàng hơn.

Bài thuốc dân gian

- Mật ong: Đây là dược liệu có tác dụng bồi bổ sức khỏe, giúp cho khối phân mềm và ẩm ướt khi đi qua hệ tiêu hóa. Do đó, mật ong hoạt động như một chất bôi trơn kích thích ruột đẩy phân ra ngoài. Bạn có thể dùng 50g cà rốt rửa sạch, xay nhuyễn, thêm 150ml nước, đun nhỏ lửa. Sau đó, thêm 25ml mật ong, khuấy đều, dùng 2 lần/ngày.

- Khoai lang: Cả củ và lá khoai lang đều giúp chữa táo bón nhờ tác dụng nhuận tràng tự nhiên. Bạn có thể lựa chọn một trong 2 cách sau:

+ Cách 1: Lấy 1 củ khoai lang sống, gọt vỏ, cho vào cối giã nát. Chế thêm 1 bát nước sôi vào, khuấy đều, gạn lấy nước cốt uống vào buổi sáng.

+ Cách 2: Lấy 60g lá khoai lang tươi nấu canh hoặc nước uống.

Để được giải đáp mọi thắc mắc về vấn đề táo bón là gì, mời bạn vui lòng để lại thông tin liên hệ để được tư vấn tận tình và chi tiết nhất nhé!

*Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.